“De komende jaren willen we verder werk maken van de herwaardering van de Trage Wegen, omdat dit op vlak van mobiliteit een belangrijk gegeven is.”, aldus burgemeester Jos Sypré.
“Maar daarenboven willen we ook inzetten op de naamgeving ervan.” aldus schepen van erfgoed Patricia Waerniers. “Dit in opvolging van de suggestie van raadslid Marjan Lootens (CD&V) in de gemeenteraad van januari 2019.”
Marjan Lootens stelde toen:“Door onze Trage Wegen een officiële straatnaam en bijhorend straatnaambord te geven maken we deze verbindingsweggetjes meer kenbaar. Maar er is meer, want aangezien heel wat van die Trage Wegen wellicht een (volks-)naam uit het verleden zullen krijgen, zullen ook de oude namen van weleer voor het nageslacht bewaard worden.”.
“Die vroegere namen vertellen vaak heel wat over de eigenheid van een dorp.”, zegt burgemeester Jos Sypré.
“Dit straatnamen-initiatief voor Trage Wegen zie ik dan ook als een goede hefboom voor het bewaren en ontsluiten van ons erfgoed.”, aldus erfgoed-schepen Patricia Waerniers. “Dit bewijst ook meteen de eerste naamgeving: de Keunebilk is bij de oudere Oedelemnaars een gekend plaatsje, en de jonge generatie leert dit nu op die manier ook kennen.”
Trage Wegen?
“Trage wegen zijn paden of wegen die bestemd zijn voor niet-gemotoriseerd verkeer. Wandelaars, fietsers en ruiters zijn de belangrijkste gebruikers. Je vindt ze overal: op het platteland, in een dorpskern of verkaveling, zelfs in de stad. Verhard of onverhard, breed of smal: een trage weg kan alle vormen aannemen. Of een weg traag is, hangt dus uitsluitend af van de gebruikers. Onze dorpen liggen bezaaid met trage wegen. Samen vormen al die veldwegen, kerkwegels, jaagpaden, vroegere treinbeddingen, holle wegen, bospaden en doorsteekjes een dicht netwerk waar zachte weggebruikers graag fietsen en wandelen.” (uit www.tragewegen.be)
Inderdaad, bijna alle trage wegen hebben historische roots. De geschiedenis van sommige veld- of kerkwegels gaat terug tot in de Romeinse tijd! Het zijn relicten die getuigen van oude verbindingen tussen dorpskernen (kerkwegels), van vroegere doorgangen voor landbouwers (karrensporen), van wegen die werden gebruikt om boten voort te slepen (jaag- en dijkpaden op oeverstroken) of van verdwenen trein- en tramverbindingen. Trage wegen vertellen heel wat over de eigenheid van een dorp of een streek. Ze zijn vaak levend erfgoed waarover heel wat anekdotes en legendes bestaan.
Juridisch gezien zijn er heel wat soorten trage wegen. Eén ding hebben ze alvast gemeen: ze hebben een openbaar karakter.
De bekendste trage wegen zijn buurtwegen, die voorzien zijn in de wet van 10 april 1841 op de buurtwegen. Deze wegen vind je terug in de Atlas der Buurtwegen van de gemeente. Alle buurtwegen zijn openbaar: iedereen mag er dus gebruik van maken. Ze mogen ook niet afgesloten worden, hoewel dat in de praktijk helaas maar al te vaak gebeurt.
Naamgeving
Aangezien Trage Wegen een openbaar karakter hebben, kunnen ze (indien er nog geen benaming is en indien gewenst) een benaming toegekend krijgen. Hiertoe moet de gemeente dan de gebruikelijke procedure volgen beschreven in de regelgeving betreffende de straatnaamgeving(*).
In het schepencollege van 12 april 2019 werd beslist om de Trage Wegen in onze gemeente stapsgewijs ook een naam en naambordje te geven. Op die manier geven we ze meer bekendheid en kunnen we ze beter lokaliseren (want nu wordt meestal gesproken over 'de verbinding tussen...').
Er werd in dat schepencollege tevens beslist om, net zoals bij straatnamen, een beroep te doen op de cultuur- en erfgoedraad om een voorstel te formuleren naar het college toe.
Voor officiële verbindingen, opgenomen in de atlas der buurtwegen, die bv. heropend of heraangelegd worden, zal de cultuur- en erfgoedraad zelf een voorstel formuleren op basis van de historiek van de plaats.Voor de verbindingen die niet in de atlas der buurtwegen voortkomen kan een oproep naar de bevolking voor suggesties gelanceerd worden.
Keunebilk
Voor de naamgeving van een eerste Trage Weg (nl. de verbindingsweg Govaertstraat – Lettenburg) werd een oproep gelanceerd naar de bevolking.
Er kwamen 4 voorstellen binnen, waaronder ‘Keunebilk’, de naam die deze Trage Weg zal krijgen (na goedkeuring van de gemeenteraad van 20 februari 2020).
Keunebilk is de naam die de oudere Oedelemnaars geven aan de weide waarlangs de wegel loopt. De weide was in hun tijd zeer bekend omdat het ook de plaats was waar koppeltjes zich terugtrokken voor wat privacy bij een feestje in Den Tap (de huidige parochiezaal in de J. Creytensstraat). Dan was het 'ga je mee naar de Keunebilk' een veel gehoord zinnetje.
De voorkeur van de Cultuur-en erfgoedraad ging uit naar Keunebilk, omdat dit een naam is met geschiedenis op die locatie en omdat het bewaren van de dialectterm keun (bilk = Alg. Nederlands) ook interessant is. Voor een straatnaam met bewoning zou de Cultuur-en erfgoed deze naam niet kiezen, maar voor een Trage Weg kan dit perfect (aldus deze adviesraad). Het schepencollege heeft dit advies gevolgd.
(*) Procedure voor nieuwe straatnamen
1. Wettelijk kader
Het decreet van 28 januari 1977 tot bescherming van de namen van de openbare wegen en pleinen (B.S. 7 april 1977), gewijzigd bij:
Het decreet 1 juli 1987 houdende wijziging van het decreet van 28 januari 1977 tot bescherming van de namen van de openbare wegen en pleinen, B.S. 1 september 1987;
Het decreet 4 februari 1997 tot wijziging van het decreet van 28 januari 1977 tot bescherming van de namen van de openbare wegen en pleinen, B.S. 25 februari 1997;
Het decreet 29 november 2002 houdende wijziging van het decreet van 28 januari 1977 tot bescherming van de namen van de openbare wegen en pleinen, B.S. 17 december 2002 bepaalt dat de gemeenteraad bevoegd is voor het toekennen of wijzigen van nieuwe namen aan openbare wegen en pleinen.
2. Principe
Ieder plein, elke straat of elke openbare weg moet een vaste benaming dragen en duidelijk zichtbaar aangebracht worden.
3. Omschrijving
Bij het vaststellen van de naam van openbare wegen en pleinen of het wijzigen van deze naam, wordt bij voorkeur geput uit de gegevens van de plaatselijke geschiedenis, het kunst- en cultuurleven, de toponymie en de volkskunde.
4. Procedure
Na het vaststellen van de noodzaak van de nieuwe straatnaam, wordt advies gevraagd aan de Cultuurraad. Dit advies wordt voorgelegd aan het college van burgemeester en schepenen die beslist over de voorlopige naam. De gemeenteraad doet een voorlopige aanvaarding van de voorgestelde straatnaam.
Nadien wordt een openbaar onderzoek georganiseerd (30 dagen) door de gemeentelijke dienst Ruimtelijk Ordening door middel van aanplakking. Na de periode van openbaar onderzoek worden de bezwaren behandeld en wordt de definitieve naam voorgelegd voor het college van burgemeester en schepenen en aansluitend voor de gemeenteraad.